Kranslegging en razziaherdenking 2024

Foto Dick Termond: Burgemeester Carola Schouten en Vicepremier Eddy van Hijum

Op 11 november 2024 werd voor de eerste maal een kranslegging gehouden bij het Razzia Monument Rotterdam. Daaraan voorafgaand vond een korte herdenking plaats. Na de officiële kranslegging was er voor iedereen gelegenheid tot het leggen van bloemen bij het monument. 

Razziaherdenking 2024

Tijdens de razziaherdenking voor directe slachtoffers, hun familie en vrijwilligers aan boord van de James Cook van de Koninklijke Spido, kwamen enkele sprekers aan het woord. Hier volgen enkele citaten:

Burgemeester Schouten van Rotterdam: “Mede dankzij de kracht en uitstraling van het monumentale kunstwerk van Anne Wenzel zijn er afgelopen jaren talloze verhalen vrijgekomen. Verhalen waar heel lang over werd gezwegen. Verhalen die ons inzicht geven over hoe er is geleden bij de afgevoerde mannen, de ouders, familie en geliefden. Maar zeker ook verhalen van de vrouwen en meisjes die er plots alleen voor stonden”.

Commissaris van de Koning in Zuid-Holland, Wouter Kolff: “Vandaag zijn we hier en eren we alle slachtoffers. En tonen we onze bewondering en respect voor iedereen die toen durfde te kiezen voor menselijkheid en moed. Want ook al ligt deze geschiedenis achter ons, het is onze taak om die te blijven vertellen en het verhaal levend te houden. Niet alleen als een les, maar ook als een bron van inspiratie. De geschiedenis van Rotterdam en Zuid-Holland leert ons dat wij, ondanks alles wat ons overkomt, samen verder kunnen, dat wij sterker zijn dan de duisternis van welke tijd dan ook. Deze boodschap is wellicht deze dagen relevanter dan ooit, met alle dreiging die we zien om ons heen.”

Vicepremier Eddy van Hijum: “Ik probeer me voor te stellen, hoe die pijn moet zijn geweest, als je dat weg moet stoppen. Als je moet doen alsof het niet bestaat. Een dag als deze, een herdenking, helpt mij, bij het voorstellen van de pijn van degenen die zijn afgevoerd, maar ook van degenen die achterbleven. Ze helpen mij herinneren wat er die dagen is gebeurd en hoe het zou zijn als wij dat zelf meemaken. Het helpt mij met het probleem waar Henk van der Pols over sprak: verhalen op papier zijn niet genoeg.”

Foto Dick Termond: Vicepremier Eddy van Hijum spreekt tijdens de herdenking.

Intermezzo: Actrice Daisy Hagendoorn leest een brief voor van Bep Knoops. Haar brief van 12 november 1944 beschrijft gedetailleerd het lot van haar broer Dick, wanneer hij op 10 november in Kralingen bij de razzia is opgepakt en naar de verzamelplaats Marinierskazerne aan het Toepad wordt gedirigeerd. Uiteindelijk komt hij, na een helse voettocht, als dwangarbeider eerst in Amersfoort en later in de omgeving daarvan terecht.

Foto Dick Termond: Daisy Hagendoorn leest de brief van Bep Knoops.

René Versluis voorzitter van stichting Razzia Monument Rotterdam: Hij haalt in zijn toespraak aan, dat het tot dusverre aangenomen dodenaantal, als gevolg van de razzia en de daarop volgende dwangarbeid, wel eens aan de lage kant zou kunnen zijn. Meer recente onderzoeken naar dwangarbeid onder oorlogsomstandigheden, wijzen op percentages die soms oplopen naar wel 5 of 6%. Het zou kunnen betekenen, dat het aantal doden tijdens en als direct gevolg van de razzia wel eens fors hoger zou kunnen zijn dan de tot dusver altijd aangenomen 400 á 500. Meer aannemelijk is tenminste 2.000 en mogelijk zelfs 2.500 dodelijke slachtoffers.

Kranslegging 2024

Dit jaar werden voor het eerst kransen gelegd bij het monument door de burgemeester van Rotterdam, Carola Schouten en Harald Bergmann, burgmeester van Schiedam. Ook werden kransen gelegd door Vicepremier Eddy van Hijum, de Commissaris van de Koning in Zuid-Holland, Wouter Kolff, René Versluis en Jan Willem Cleijpool, de leden van het dagelijks bestuur van Stichting Razzia Monument Rotterdam.

Burgemeester Schouten van Rotterdam: “We staan stil bij de impact die de grootste razzia in Nederland heeft gehad op gezinnen. Een impact die nog altijd doorklinkt in de levens van de kinderen en kleinkinderen van deze mensen. Het is aan onze en komende generaties hierbij stil te staan. Daarom is het goed dat we hier vandaag bij elkaar zijn.”

Foto Aad Hoogendoorn: Burgemeester Carola Schouten

René Versluis voorzitter van stichting Razzia Monument Rotterdam: “We zien dat het Razzia Monument Rotterdam zijn plek heeft gevonden aan de Parkkade, maar ook in de harten van ons als nabestaanden een plaats heeft gekregen. Het kennen van onze gemeenschappelijke geschiedenis en de erkenning van het leed van alle slachtoffers is belangrijk. Het was onze wens dat op meer plekken in de stad de razzia zichtbaar wordt. Er waren al de plaquettes in het Feyenoordstadion en op de tramremise in Hillegersberg. Sinds afgelopen week zijn er twee bijgekomen: één op de Koemarkt in Schiedam en daarnaast een tekst op de gevel van de RET autobusgarage, destijds nog in aanbouw.”

In tegenstelling tot vorig jaar toen het weer dramatisch slecht was en het stroomde van de regen, kwam nu zelfs even de zon door. De paraplu’s konden ingeklapt blijven. De kranslegging werd muzikaal ondersteund door de Marinierskapel der Koninklijke Marine. Ook was er een erewacht van studenten van de Veiligheidsacademie van Zadkine. Een aantal van hun collega-studenten was behulpzaam bij het leggen van bloemen. Dankzij de grote groep belangstellenden werd het monument daarbij voorzien van een bloemenzee.

In de media

Deze eerste kranslegging heeft veel media-aandacht gekregen, waaronder:

• Volledige weergave – RTV-Rijnmond (video 30:00 minuten)
• Samenvatting – Twee (video 4:00 minuten)
• Samenvatting – NOS (video 0:39 minuten)
• Rijnmond- Carola Schouten “Rotterdam heeft zoveel pijn gehad” (leestijd 3 minuten)

Foto’s Krans- en bloemlegging: Aad Hoogendoorn (11 november 2024).