17 okt Verscheurd door oorlog
Verhalen rond het Razzia Monument Rotterdam
Afscheid moeten nemen van je geliefden, niet wetend voor hoelang, onzeker wanneer en of je elkaar nog wel gaat terugzien. Voor vele Rotterdammers maakt deze ingrijpende gebeurtenis, veroorzaakt door oorlog, deel uit van hun levensverhaal of familiegeschiedenis.
Het Razzia Monument, het beeld van een vrouw en een man die bruut van elkaar gescheiden zijn, bij beiden een open wond achterlatend, is gemaakt door Anne Wenzel. Het geeft treffend weer hoe families letterlijk verscheurd werden toen 52.000 mannen uit Rotterdam en Schiedam op 10 en 11 november 1944 plots werden weggevoerd. Zij moesten hun vrouwen, hun kinderen, hun families achterlaten. Wenzel wil met haar monument benadrukken dat oorlog doorwerkt, ook op generaties erna, dat je niet mag vergeten, wil je het heden kunnen begrijpen en wil je het voorkomen in de toekomst.
De onthulling van het monument aan de Parkkade op 10 november 2023 vormde de aanleiding voor onze stichting om samen met Verhalenhuis Belvédère de persoonlijke verhalen vast te leggen van Rotterdammers en Schiedammers wiens families zijn verscheurd door oorlog, destijds of in een recenter verleden.
Er zijn inmiddels zo’n 25 uiteenlopende familiegeschiedenissen vastgelegd. Het zijn de verhalen van mannen die zijn meegevoerd met de razzia van 10 en 11 november 1944, de verhalen van hun vrouwen en kinderen die achterbleven, de verhalen van hun nazaten. Het is ook het verhaal van een Moluks gezin dat in 1951 vanwege de veiligheid “tijdelijk” naar Rotterdam moest, waarbij de pijn van het afscheid nemen van hun geliefden en geboortegrond nog steeds wordt gevoeld. Het is het verhaal van een Bosnische, Eritrese, Somalische, Syrische en Oekraïense Rotterdammer die eveneens noodgedwongen moesten vluchten vanwege oorlog, soms een gevaarlijke reis makend, hun familie achterlatend.
Presentatie
Alle vastgelegde verhalen worden vereeuwigd in het Stadsarchief Rotterdam om ze zo duurzaam te bewaren voor de toekomst en door te kunnen geven aan volgende generaties. Daarnaast is een luistervoorstelling en -boekje in de maak, waarin alle vertellers worden voorgesteld en waarin een compilatie van fragmenten te beluisteren is. De verhalen worden gekleurd en verbeeld door dagboeken, familiefoto’s, tekeningen, schilderijen, posters en andere objecten, die deels komen van de vertellers zelf en deels bewaard gebleven zijn in het Stadsarchief Rotterdam of in andere musea.
Een presentatie van verhalen kan worden bezocht in het Boijmans Depot waar het Verhalenhuis een eigen ruimte beheert, die elke zaterdag en zondag te bezoeken is. Belangstellenden zijn van harte welkom.
Kijk voor meer informatie op de website van Verhalenhuis Belvédère.
Foto: Razziaveteraan de heer Wijnstekers wordt geïnterviewd door Laura Schalkwijk van het Verhalenhuis.